Арьсны хориг нь эпидермисийн хамгийн гадна талын давхарга бөгөөд липидүүд болон эвэрлэг эсүүдээс бүрддэг.
Түүний гол үүрэг нь:
- Чийгийг хадгалах – Усны ууршилтаас сэргийлнэ.
- Гадны бохирдол, бактер, харшил үүсгэгчээс хамгаалах
- Химийн болон механик гэмтлээс сэргийлэх
- Хорт бодис, хэт ягаан туяаны (UV) нөлөөллөөс хамгаална.
Эпидермис буюу өнгөн давхарага нь тодорхой хугацаанд гуужиж залуу эсээр солигддог маш тэсвэртэй давхарга хэдий ч бид арьсаа буруу арчлах, зөв тохирсон бүтээгдэхүүн хэрэглээгүйгээс болж арьс өөрөө өөрийгөө хамгаалах чавдараа алдаж эмзэгшснээр харшил үүсэх эхлэл болдог.
Арьсны хориг гэмтвэл ямар шинж тэмдэг илэрдэг вэ?
- Хэт их тослогдох (арьс өөрийгөө хамгаалахаар хэт их тос ялгаруулдаг)
- Хуурайших, хэт таталдах
- Улайлт, цочромтгой байдал
- Батга, тууралт гарах
- Хэт мэдрэг болох (нар, салхинд амархан цочрох)
Арьсны хоригийг сулруулах хүчин зүйлс
- Хэт их угаах, гуужуулах – Байгалийн тослогийг арилгаж, хуурайшилт үүсгэнэ.
- Хүчтэй химийн найрлагатай бүтээгдэхүүн хэрэглэх – Спирт, сульфат, үнэртэн агуулсан бүтээгдэхүүн нь хамгаалалтын давхаргыг гэмтээнэ.
- Чийгшил дутагдах – Ус хангалтгүй уух, чийгшүүлэгч хэрэглээгүйгээс болж арьс хуурайшна.
- Байгаль орчны нөлөө – Хэт ягаан туяа, салхи, хуурай агаар, утаа, хөрсний бохирдол.
- Хооллолт & стресс – Шим тэжээлийн дутагдал, архи, тамхи, нойргүйдэл нь арьсны нөхөн төлжилтийг удаашруулна.
Тэгвэл арьсны хоригийг хэрхэн хамгаалах вэ?
- Зөөлөн арчилгаа : Хэт их угаахгүй, хэт хатуу скраб хэрэглэхгүй байх.
- Чийгшил сайн өгөх : Гиалуроны хүчил, керамид, пантенол агуулсан бүтээгдэхүүн хэрэглэх.
- Харшил өгөхгүй, зөөлөн бүтэцтэй цэвэрлэгч сонгох : Сульфатгүй, pH-тэй нийцтэй бүтээгдэхүүн хэрэглэх.
- SPF хэрэглэж, нарнаас хамгаалах : Нарны тос тогтмол түрхэх.
- Эрүүл хооллох, ус сайн уух : Омега-3, амин дэмүүдийг хангалттай авах.
- Хүчтэй химийн орц бүхий бүтээгдэхүүнээс зайлсхийх : Спирт, үнэртэн, хүчтэй гуужуулагч зэргээс болгоомжлох.
Арьсны хоригийг сэргээх орц найрлагууд
Чийгшүүлэгч орцууд:
• Гиалуроны хүчил – Арьсны ус хадгалах чадварыг нэмэгдүүлнэ.
• Глицерин – Чийгийг өөртөө татах үйлчилгээтэй.
• Серамид – Арьсны хоригийг бэхжүүлж, хамгаалалтыг сайжруулна.
Тайвшруулах, нөхөн төлжүүлэх орцууд:
• Пантенол (B5 амин дэм) – Арьсыг тайвшруулж, нөхөн төлжилтийг дэмжинэ.
• Ниацинамид (B3 амин дэм) – Арьсны улайлт багасгаж, чийгийн түвшинг хадгална.
• Центелла азиатика (Gotu Kola) – Тайвшруулж, арьсыг нөхөн төлжүүлнэ.
